Przysmaki kuchni RPA

Dania RPA

Parę słów o kuchni RPA

Kuchnia RPA, pyszne ciasto

O kuchni RPA jako odrębnej całości zaczęto mówić dopiero po zakończeniu apartheidu. Wcześniej lokalni mieli morogo (liście dzikich roślin z buszu, przypominające smakiem szpinak), biali Afrykańczycy potjiekos i mielie meal, a Hindusi curry. Na turystów czeka aromatyczna mieszanka potraw z różnych zakątków świata.

Szybko ubywa tutaj białych, zmieniają się obyczaje i potrawy. Miejsce dań przywiezionych tutaj przez białych kolonizatorów zajęły potrawy wywodzące się z lokalnych slumsów. Pomimo że spożywa je około 90% ludności kraju, nie będzie łatwo znaleźć restaurację oferującą takie potrawy. W Kapsztadzie polecamy miejsce na markecie w Old Biscuit Mill w Salt River zwane Pitso’s Kitchen. Dostępne są tam najpopularniejsze dania czarnej ludności RPA. Warto będzie zamówić maotwana (stopy kurczaka), tripe (flaki) albo trotters (nóżki wieprzowe) podawane z ledombolo (parowany chleb), samp lub pap (papka kukurydziana). Dania te podobne są do naszych polskich, warto więc je porównać.

Dania mięsne i gulasze warzywne to gastronomiczny spadek po holenderskich kolonizatorach. Najtańszymi ale lubianymi przez wszystkich, zarówno białych jak i czarnych są dania, których podstawowym składnikiem jest sprowadzona przez Europejczyków kukurydza. Do najbardziej popularnych dań należy owsianka z mielonej kukurydzy (pap) i kasza kukurydziana (samp). W tradycyjnej kuchni afrykańskiej nie było drobiu, wieprzowiny, baraniny, a co zaskakujące, także ryb. Popularne, łatwo przyswajalne źródło białka dostarczały owady, takie jak termity czy gąsienice mopani, które po upieczeniu służą jako przekąska do mielie meal.

Tak przyrządzone owady - chrupiące, o lekko pieprzowym smaku - są znacznie smaczniejsze niż mogło by się wydawać. Niebywałym przysmakiem są też pieczone myszy polne. Bardzo ostre peri-piri (sos z chili) przybyło z sąsiedniego Mozambiku, a curry i kolendra przypłynęły z dalekich Indii. Odkrycie bezmiaru kulinarnego RPA może zająć wiele czasu, kto nim nie dysponuje, niemal wszędzie natrafi na bary szybkiej obsługi z daniami bardzo zbliżonymi do tych podawanych w Europie. Wiele hoteli serwuje typowo brytyjskie śniadania, jajka, tosty i pomidory z grilla. W kapsztadzkiej dzielnicy Bo-Kaap oraz wśród hinduskiej społeczności Durbanu pierwszym posiłkiem dnia bywa często pikantne curry lub atchar (marynowane warzywa i owoce, szczególnie mango).

Słowniczek Dań RPA

Peri-peri to doskonały dodatek do wielu potraw

Konfyt - konfitury owocowe.

Malva - pyszny pudding deserowy, zwany czasem octowym, bo tradycyjnie przygotowany z dżemem morelowym i octem.

Mielie - kolba kukurydzy, grillowana, jest popularną przekąską.

Mielie Meal - gotowana na sztywno kasza kukurydziana, jedzona z sosami mięsnymi.

Melktart - pożywne ciasto z mleka, mąki jajek i cynamonu.

Monkey gland souce - mieszanka sosów, pomidorowego, worcester i chutney, często podawana jako dodatek do steków.

Mopane worm - gąsienice żerujące na drzewach mopane, suszone i podawane z pikantnym sosem jako chrupiąca przekąska.

Morogo - zielone liście gotowane, przyprawione i serwowane z mielie pap.

Phutu - krucha owsianka z kukurydzy, często z kwaśnym mlekiem, tradycyjna potrawa Zulusów, przez Khoza nazywana umphokogo.

Potjiekos - mięso i warzywa gotowane przez wiele godzin w ustawionym na ogniu trójnożnym kociołku.

Russian - gruba kiełbasa, zwykle smażona, podobna do kiełbasy zwyczajnej.

Rusk - dwukrotnie pieczony herbatnik, podawany zwykle na śniadania jako przekąska.

Rystafel - holenderska afrykanerska wersja indonezyjskiej potrawy z ryżu i różnych dodatków.

Samp (umngqusho) - mieszanka kukurydzy i fasoli.

Snoek - ryba wędrowna o twardej skórze, która pojawia się w okolicach Kapsztadu w czerwcu i w lipcu, wędzona, solona, lub z curry.

Venison - dziczyzna, jeśli widnieje w menu, to z pewnością jest to mięso z antylopy, najczęściej springboka.

Viennas - serdelki, mniejsza odmiana russians.

Słowniczek Potraw RPA

Atchar - sałatka z marynowanych warzyw i owoców, doprawiana czosnkiem, cebulą i curry, potrawa kuchni malajskiej.

Biltong - suszone, mocno przyprawiane mięso, w trakcie suszenia często polewane polewą z cukru i octem.

Bobotie - polany słodkim sosem jajecznym klops z mielonego mięsa z dodatkiem curry. Podawany najczęściej z ryżem i odrobiną sosu chutney.

Boerewors - aromatyczna kiełbasa z różnych gatunków mięsa. Nieodzowny składnik każdego braai, często sprzedawana przez ulicznych handlarzy jako coś w rodzaju hot doga.

Bredie - pożywny gulasz afrykanerski, najczęściej z jagnięciny i warzyw.

Bunny Chow - potrawa z Indii, pół bochenka chleba, wydrążonego w środku i wypełnionego nadzieniem z curry, popularne w Durbanie.

Chutney - najbardziej znany rodzaj słodko-kwaśnego sosu.

Curry - potrawa z Indii, w Durbanie w wersji pikantnej, a w Kapsztadzie nieco łagodniejszej.

Fetkoek - (vetkoek) dosłownie tłuste ciastka, smażone na głębokim tłuszczu, często z nadzieniem z owoców lub mielonego mięsa.

Frikkadel - pieczony klopsik.

Kinglip - wyśmienita ryba o twardej skórze, najczęściej smażona. Najpopularniejsze danie rybne w RPA.

Koeksisters - plecione ciastka gotowane w słodkiej zalewie i tłuszczu, zabójcze dla szczupłej figury.